تاریخچه سفره هفت سین در ایران و اطلاعاتی که باید در مورد اجزای سفره هفت سین بدانید
تاریخچه سفره هفت سین در ایران و اطلاعاتی که باید در مورد اجزای سفره هفت سین بدانید
عکس های بسیار زیبا از مدل های سفره هفت سین در سایت انسان شاد
هفت‌سین سفره ای است که ایرانیان و فارسی زبانان هنگام نوروز می‌آرایند.
این سفره روی زمین یا روی میز پهن می کنند.
و همه ی اعضای خانواده در زمان تحویل سال نو در کنار سفره هفت‌سین می‌نشینند و برای داشتن سالی پر از شادی و خیرو برکت دعا میکنند.
سفره هفت سین معمولا چند ساعت مانده به زمان تحویل سال نو چیده می شود و بر صفحه ای بلندتر از سطح زمین چیده می شد.
سفره هفت سین (خوان نوروزی) باید سفید باشد چرا که نشانه پاکی و سفید بختی و روشنایی است و نیز نشانه جهان بی پایان است که بارگاه یزدان در آن است.
سفره هفت‌سین نوروزی بر پایه عدد مقدس هفت بنا شده است.
عدد هفت در زبان باستانی به نام ” امرداد” است.
امرداد معنای جاودانگی و بی مرگی نام داشت و از آنجایی که این عدد معنای زیبای زندگی و
جاودانگی را می‌داد هفت واژه را به نشانه آن گزینه کرده و بر خوان نوروزی می‌چینند.
به روایتِی هفت "سین"، نشانه هفت دانه گیاهی است که می‌توان با آن سبزه نوروز را تهیه کرد: جو، ماش، عدس، ارزن، لوبیا، نخود و گندم.
در بسیاری از منابع تاریخی آمده است که «سفره هفت‌سین» نخست «سفره هفت شین» بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است.
شمع، شراب ، شیرینی ، شهد (عسل) ، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات،
اجزای تشکیل دهنده سفره هفت شین بودند.
برخی دیگر به وجود «هفت چین» در ایران پیش از اسلام اعتقاد دارند.
سخنران جامعه زرتشتی در این باره می گوید : در زمان هخامنشیان در نوروز به روی هفت ظرف چینی غذا می گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنی می گفتند.
بعدها در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین های نوروزی، به نشانه سبزی و جاودانگی برسر سفره قرار گرفت.
بعد از سقوط ساسانیان وقتی که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعی کردند که سنت ها و آیین های باستانی خود را هم حفظ کنند.
به همین دلیل، چون در دین اسلام «شراب» حرام اعلام شده بود، آنها، خواهر و همزاد شراب را که «سرک» می شد انتخاب کردند و اینگونه شین به سین تغییر پیدا کرد.
هفت سین از هفت محصول زمینی انتخاب می شود تا از نعمتهایی که خداوند به انسان بخشیده است، سپاسگزاری شود.
هفت سین نوروزی آئین پارسی است. (نه چینی، هندی، عربی، روسی و....)
اجزایی که بر روی سفره هفت سین قرار داده می شوند باید دارای پنج ویژگی زیر باشد:
1. نام آنها پارسی باشد
2. با واژه " سین" آغاز شوند
3. دارای ریشه گیاهی باشند.
4. خوردنی باشند
5. نام آنها از واژه‌های ترکیبی (مانند سبزی پلو، سیر ترشی و ...) ساخته نشده باشند.
اجزاء درست و اصلی سفره هفت‌سین:
سیب، سیر، سماک(سماق به عبارتی سماغ)، سرکه، سمنو، سبزه، سنجد
هرکدام از این اجزا خود دارای نماد و نشانه ای هستند:
:♥: فرشته اردیبهشت و نماد آبهای پاک و بیکران است :♥:
:♥: نماد شادابی و سرسبزی و نشانگر زندگی بشر و پیوند او با طبیعت است :♥:
:♥: فرشته زن، نماد باروری و پرستاری است :♥:
:♥: نماد مهر و مهرورزی است :♥:
:♥: نماد اهورا مزدا است :♥:
:♥: نماد میکروب زدایی و پاکیزگی محیط زیست و سلامت بدن و نیز زدودن چشم زخم است که باید حتما بر سر سفره نهاده شود :♥:
:♥: فرشته بهمن نماد باران است :♥:
:♥: نماد چاشنی و محرک شادی در زندگی به شمار می روند :♥:
:♥: فرشته شهریور نماد خواربار است :♥:
:♥: نماد زایش و باروری گیاهان است و از جوانه های تازه رسیده گندم تهیه می شود :♥:
:♥: فرشته امرداد نماد جاودانگی است :♥:
:♥: همانند سیر نمایانگر پاکی محیط، زدودن آلودگی و باطل کردن سحر و جادو است :♥:
:♥: فرشته خورداد نماد دلبستگی است :♥:
:♥: نماد عشق و دلباختگی است و از مقدمات اصلی تولد و زایندگی :♥:
:♥: عده ای عقیده دارند که بوی برگ و شکوفه درخت سنجد محرک عشق است :♥:
علاوه بر اجزایی که در بالا معرفی کردیم چیز های دیگری را نیز بر سر سفره می گذارند:
کتاب مقدس
بر سر سفره نوروزی ما مسلمانان قرآن و بر سر خوان نوروزی کلیمیان تورات گذاشته می‌شود و
هر کس قسمتی از کتاب دینی خود را می‌خواند تا سال نو را با آیه های مبارک الهی شروع کرده باشد.
ماهی قرمز
یکی دیگر از زینت دهندگان سفره هفت سین، ماهی است، اسفند ماه در برج حوت است و حوت یعنی ماهی.
در هنگام نوروز برج حوت به برج حمل تحویل می‌گردد و از این رو نمادی از آخرین ماه سال در خوان نوروزی گذاشته می‌شود.
علاوه بر آن ماهی یکی از نمادهای آناهیتا فرشته آب و باروری است که وظیفه اصلی نوروز را که باروری است بر عهده دارد.
خوردن سبزی پلو با ماهی نیز در شب عید از این روست و ظرف پر از آب با چند ماهی قرمز نمادیست از روزی حلال.
::ماهی قرمز سمبل عید کشور چین و چینی‌هاست که به خوان هفت سین نوروزی ایرانی ها وارد شده است.
غافل از اینکه در عید چینی ها ماهی قرمز را رها میکنند تا زندگی جریان یابد ولی
ما ماهی قرمز را اسیر تنگ بلورین کرده و تا رسیدن مرگ آنها نگهداری می‌کنیم.
آیینه
نماد جهان بی‌پایان و بارگاه خداوندی است.
به اعتقاد زرتشتی‌ها چون آخرین ماه سال زمان تولد آدم ابوالبشر است، بنابراین باید نمادی از آن در خوان نوروزی باشد تا شکل پذیری آسان شود.
از این رو آیینه‌ای در بالای سفره نهاده می‌شود و در اطراف آن شمع یا چراغی می‌گذارند.
معمولا تعداد شمع ها با تعداد فرزندان خانواده ارتباط دارد و نیز آیینه‌ای دیگر در زیر تخم مرغ گذاشته می‌شود تا
انعکاس وجود آدمی در آیینه دیده شود و نیز آیینه زیر تخم مرغ هم نمایانگر تحویل سال است.
نان
بنیاد تغذیه است و در سفره نشانه برکت و روزی است.
نان که نمادی از برکت است، چه در گذشته و چه در حال بر سر سفره نوروزی می‌گذاشتند و اکنون نیز یا نان سنگک بزرگی می پزند و
برای برکت سفره بر آن می‌گذارند یا اینکه نان را به صورت کماج شیرین درآورده بر خوان نوروزی می‌نهند.
امروزه زرتشتیان علاوه بر نان معمولی نان‌های دیگری مانند
کماج، نان شیر و چند نوع شیرینی خانگی که بیشتر جنبه تشریفاتی دارد، می‌گذارند.
بر سر سفره هفت سین یزدی‌ها شیرینی‌های معروف یزدی هم به چشم می‌خورد که
معمولا در دیس‌های بزرگ به طرز زیبایی چیده می‌شود و در اعیاد و جشن‌ها و به ویژه عید نوروز مصرف فراوان دارد.
انار
انار از مقدس ترین درختان است که تقدسش را همچنان تا به امروز حفظ کرده است.
درخت انار به سبب رنگ سبز تند برگ‌هایش و نیز به جهت رنگ و شکل غنچه و گل مانندش، همانند آتشدان است و همیشه مقدس بوده است.
پردانگی انار نماینده برکت و باروری و رزق فراوان است و نمادی است از باروری ناهید.
زرتشتیان معمولا در تاس مس پر از آب یک عدد انار هم می‌گذارند با این باور که این میوه پردانه در سال جدید برکت و رزق فراوان برای خانواده به همراه داشته باشد،
به ویژه انارهای خوش آب و رنگ و آبدار شهر کویری یزد که اکثرا برای استفاده در سفره‌های هفت سین در
پوششی از کاه در گودال‌های زمینی نگه داری می شود تا در سال نو به زیبایی سفره هفت سین بیفزاید.
سکه
نمادی از خیر و برکت و درآمد است.
پول زرد و سفید در خوان نوروزی نمادی است از شهریور امشاسپند که موکل است بر
فلزات و بودن آن بر سر خوان که موجب برکت و سرشاری کیسه است.
تخم مرغ
نشانه رنگارنگی نژادهای مختلف بشری و تأکید بر این که بنی‌آدم اعضای یکدیگرند
تخم مرغ باید به صورت رنگ کرده بر سر سفره هفت سین جلوه نمایی کند، زیرا که تخم و تخمه نمادی است از نطفه و نژاد و
در روز جشن تولد آدمیان که تخمه و نطفه پدیدار می‌گردد تخم مرغ تمثیلی است از
نطفه باروری که به زودی باید جان بگیرد و زندگی یابد و زایش کیهانی انجام پذیرد.
پوست آن هم نمادی است از آسمان و طاق کیهان.
سپند(اسفند)
اسفند نیز نشانه‌ای است از دفع چشم زخم که در زمان‌های کهن مقدس بوده، است و در مراسم نیایشی به کار می رفته است.
امروزه نیز از آن برای دفع چشم زخم و به نیت درود فرستادن برای عزیزان از دست رفته و همچنین ضد عفونی کردن محیط استفاده می‌شود.
زرتشتیان اسفند را در خوانچه مخصوصی می‌نهند چراکه نشانه همه امشاسپندان و مقدسان است.
اسفند همراه با کندر و دیگر خوشبوهای مخصوص آتش همیشه در خانه زرتشتیان وجود دارد و روزی 2 تا 3 بار آنها را برآتش می ریزند به خصوص
در مراسم سوگواری و شادی اسفند دود کردن امری رایج است.
شمع
به تعداد اعضای خانواده برای آرزوی شادی و روشنایی زندگی آنهاست.
شعله افروخته شمع نماد روشنایی جاودانه است.
جامی پر از آب با چند قطره گلاب
نشانه تازگی و نماد باروری و وجود زندگی.
چند برگ نارنج به نشانه آرزوی سرسبزی روی آب شناور است. وجود نارنج شناور در آب، نماد شناوری زمین در کیان است.
تاریخچه سفره هفت سین در ایران و اطلاعاتی که باید در مورد اجزای سفره هفت سین بدانید